آیا درحقوق بین الملل، هتاکی و تخریب میراث معنوی پذیرفتنی است؟

**شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه) نوشت: مهدی ادیبان، کارشناس ارشد رسانه دریادداشتی با عنوان " سازو کارهای حقوق بین الملل در مقابله با هتاکین به مقدسات"، هتاکی به مقدسات را امری اساسا ضد بشری و ضد میراث معنوی انسانی دانسته و معتقد است در مسیر مقابله با جنین جریاناتی، نقش مکانیزم های بین المللی را نباید نادیده گرفت

 متن کامل یادداشت به این شرح است: در عرف حقوق بین الملل ، میراث معنوی بخشی از حقوق هر ملت است که در اسناد حقوقی پیش بینی های موثری در حفظ و حراست از آن شده است . از جمله این پیش بینی ها محکومیت تخریب کنندگان و متجاوزین به این میراث است که البته با پشتوانه های قاطعی از جمله تحریم هتاکین از حقوق مشابه می باشد. تا آنجا که در مواردی مجازات های سنگینی را نیز شامل می شود. این نوع واکنش ها البته در جهت حفاظت و حراست از میراث تمدنی بشری است که تمامی ملل خود را وارث آن می دانند و معتقدند از مزایای آن بطور مستقیم یا غیر مستقیم بهره مند می شوند.

فی المثل آنچه در سالهای 87 و 88 در مورد برج جهان نمای اصفهان اتفاق افتاد بخشی از ضوابط حقوق بین الملل در حفاظت از حق منظر میدان نقش جهان اصفهان بود که ذینفعان را وادار کرد به اصلاحات مورد نظر سازمانهای بین المللی تن دردهند. موارد مشابه دیگر از جمله ماجرای تخریب مجسمه های کهن بودا در افغانستان توسط طالبان وجود دارد که برخودهای به مراتب تند تری را از سوی این جوامع در پی داشته است. در آن دوران بسیاری از سازمانهای فرهنگی و حتی سیاسی این عمل را محکوم کردند و مجازاتهایی را نیز علیه طالبان به مورد اجرا گذاردند که حد اقل نتیجه آن بر آنگیختن مخالفت افکار عمومی جهان علیه اقدامات این گروه بود. سازو کارهای فراوانی برای تعقیب این حقوق نیز وجود دارد که از آن جمله ثبت و صدور بیانیه محکومیت در مجامع جهانی از جمله سازمان یونسکو و سازمان ملل است. این امر می تواند ضمن جلب توجه رسانه ها و افکار عمومی ، تکرار آن را پر هزینه ساخته و حساسیت و توجه نهادهای مرتبط را در عرصه جهانی برانگیزد. تشیع صرف نظر از اینکه مذهبی برای تمام بشریت است و آموزه های آن در تمامی دو ره ها و برای همه انسانها صادر شده است. متشکل از مجموعه ای عظیم از فرهنگ و تمدنی است که سهم آن در پیشرفت بشریت انکار ناپذیر است . خیل عظیم دانشمندان و فیلسوفانی که این مذهب با محوریت ائمه معصومین علیهم السلام به جامعه بشری تحویل داده تنها بخشی از خدمت تشیع به بشریت است. اکتشافات ، اختراعات و حل مسائل و مشکلات بزرگ که توسط شاگردان مکتب اهل بیت ع انجام شد کم نیستند و مورد اذعان همگان قرار دارد. در نظام معنایی تشیع توهین به ائمه (ع)خطایی عظیم و ظلمی مهلک است که مجازات شدید دنیوی و اخروی را در بردارد و طبعا بیشترین اهتمام را در برخورد با این حوادث از مکلفین می خواهد لیکن بهره برداری از شرایط زمانی و مقدورات موجود امری است که در تاریخ پر فراز و نشیب اسلام هیچگاه فراموش نشده است و اتفاقا محل فرصتهایی برای معرفی و گسترش معارف نورانی اهل بیت ع بوده است. تشیع همواره بر اساس مدارا تلاش کرده است تا مسائل را جهانی ببیند و با توجه به تمامی جوانب زندگی بشری برای آن راه حل بیابد. و اینها همه تنها چراغکی از خورشید ائمه معصومین علیهم اسلام است. حادثه دردناک توهین به ائمه را نباید در زمینه ای از عقده گشایی های مذهبی تحلیل کرد که به نظر می رسد امری اساسا ضد بشری و ضد میراث معنوی انسانی است و به واکنش ها و مجازات های همگانی و بین المللی احتیاج دارد. در این مسیر نقش مکانیزم های بین المللی را نباید نادیده گرفت و با همه ضعف ها یا نقد هایی که ممکن است بر آنها وارد باشد به هر حال ابزاری موثر در این شرایط به شمار می رود که مراجع و بزرگان مذهبی و فعالان بین المللی می توانند از این ابزارها در جلب توجه افکار عمومی بهره برداری کنند. ارسال نامه به سران مذاهب و مجامع بین المللی و محکومیت اینگونه اقدامات از جمله کمترین کارهایی است که انتظار می رود مورد توجه جدی قرار گیرد. تشیع ، مذهبی جهانی با معارفی برای همه بشریت است و بایستی این نگرش ، در معرفی آن و تعقیب توهین ها و تخریب ها مورد توجه قرار گیرد.